Hakka-Doğru - 19 Sultan IV. Mehmed Han

Sultan IV. Mehmed Han

Babası : Sultan İbrahim
Annesi : Hatice Turhan Sultan
Doğduğu Tarih : 2 Ocak 1642
Padişah Olduğu Tarih : 8 Ağustos 1648
Tahttan İndirildiği Tarih : 8 Kasım 1687
Ölümü : 6 Ocak 1693

Sultan IV. Mehmed, ondokuzuncu padişah olarak Osmanlı tahtına çıktı. İstanbul’da doğmuştur. Babası Sultan İbrahim’den başka hanedanın devamını sağlayacak erkek evlat bulunmadığı için doğumu çok büyük sevinç yaratmış ve üç gün, üç gece şenlik yapılmıştı. Babası Sultan İbrahim’in rahatsızlığı nedeniyle çocuk bir şehzade olarak 7 yaşında tahta çıkarıldı. Küçük Sultanı ürkütmemek için Eyüp Sultan’da yapılan kılıç alayı merasimi, küçük bir tören olarak uygulanmıştır. Hazinede yeterli para olmadığından yeniçerilere cülus bahşişi zorla toplanan paralarla ödenmiştir.

Bu dönemde devlet idaresinde boşluk olmuş, tarihimizde “Ağalar Saltanatı” dönemi başlamıştı. Ortamı uygun bulan ocakların harekete geçmesi, sipahi ulufelerinin ödenmesinin gecikmesi, İstanbul’da buhranlı günlere, isyanların çıkmasına sebep olmuştu. “Yeni Camii” (Sultanahmet camii) olayları adı verilen ve günlerce süren ayaklanmalar oldu.

Sultan Mehmed annesinin de desteği ile Köprülü Mehmet Paşa’yı sadarete getirerek devletin güçlenmesini sağlamış “Köprülüler Dönemi”ni de başlatmıştı. Tarihe “Avcı Mehmed” olarak geçen Sultan IV. Mehmed’in saltanat süresi:

1- Çocukluk Dönemi, Devlet idaresinin Kösem Sultan ve ağalar tarafından görülmesi.

2- “Köprülüler Dönemi”, kendisinin de savaşa katıldığı Girid’in alındığı, Orta Macaristan’ın devlet toprakları ve sınırlarının genişlediği dönemdir.

3- Viyana bozgunundan sonra devletin tekrar küçülmeye, iç karışıklıkların başladığı dönem.

Çocuk yaşında tahta çıkan ve Kanunî Sultan Süleyman’dan sonra en uzun iktidarda kalan Sultan Mehmed, orta boylu, tıknaz, beyaz tenli, seyrek sakallı ve çok ata binmekten dolayı öne eğilmiş bir vücuda sahipti. Çok iyi bir eğitim görmüş ve iyi bir şairdi. Aynı zamanda da çok iyi ata biner ve avı çok severdi.

08.08.1648	Sultan İbrahim’in hal’i. Sultan IV. Mehmed’in tahta çıkışı.
23.10.1648	Girid’in ablukası.
26.10.1648	Sipahilerin etkisiz hale getirilmesi. Ağalar Saltanatı’nın başlaması.
29.10.1648	Cinci Hoca’nın idamı.
03.1649	Yeniçerilerin ayaklanması.
21.05.1649	Sofu Mehmed Paşa’nın azli. Kara Murad Paşa’nın sadareti.
07.07.1649	İstanbul üzerine yürüyen Gürcü Nebi’nin, Bulgurlu muharebesi sonunda etkisiz kılınması.
29.08.1649	Kandiya’nın ikinci kuşatması.
15.03.1650	Venedik Donanması’nın ikinci kez Çanakkale Boğazı’nı abluka altına alması.
05.08.1651	Veziriazam Kara Murad Paşa’nın istifası. Melek Ahmet Paşa’nın sadareti.
12.11.1650	Girid’e asker malzemesi yardımı.
13.06.1651	Donanmanın Girid’e hareketi.
21.08.1651	İstanbul’da esnaf ve halk ayaklanması. Veziriazam Melek Ahmed Paşa’nın azli. Siyavuş Paşa’nın ilk sadareti.
02.09.1651	Kösem Sultan’ın öldürülmesi.
03.09.1651	Ağalar Saltanatının sonu.
27.09.1651	Siyavuş Paşa’nın azli. Gürcü Mehmed Paşa’nın sadareti.
20.06.1652	Gürcü Mehmed Paşa’nın azli ve Tarhuncu Ahmet Paşa’nın sadareti.
1653	Tarhuncu Ahmed Paşa’nın devletin malî durumunu düzeltmek amacıyla bir bütçe düzenlemesi.
21.03.1653	Tarhuncu Ahmed Paşa’nın idamı, yerine Kaptanı Derya Derviş Mehmed Paşa’nın sadareti.
16.03.1654	Çanakkale Boğazı deniz zaferi.
28.101654	Derviş Mehmed Paşa’nın azli, yerine Halep Valisi İbşir Mustafa Paşa’nın sadareti.
25.02.1655	İbşir Paşa’nın İstanbul’a gelişi.
11.05.1655	Veziriâzam İbşir Paşa’nın idamı, Kara Murad Paşa’nın sadareti.
19.08.1655	Kara Murad Paşa’nın azli. Ermeni Süleyman Paşa’nın sadareti.
28.02.1656	Ermeni Süleyman Paşa’nın azli. Girid Serdarı Gazi Deli Hüseyin Paşa’nın sadareti.
04.03.1656	“Vaka-i Vakvakiyye” olayı. İstanbul’da isyan.
05.03.1656	Deli Hüseyin Paşa’nın göreve gelememesi, yerine önce Siyavuş Paşa’nın getirilmesi, onun da ölümü ile Boynu Eğri Mehmed Paşa’nın sadareti.
26.06.1656	Çanakkale Boğazı’nda donanma bozgunu. Bozcaada, Semendirek ve Limni Adaları’nın Venediklilerin eline geçmesi. İstanbul Girit yolunun kapanması.
03.07.1656	Sarı Kenan Paşa’nın Kaptan-ı Deryalığa tayini ve donanma ile İstanbul’dan hareketi.
19.07.1657	Venedik Donanması’nın Çanakkale Boğazı önünden kaçırılması.
31.08.1657	Bozcaada’nın ele geçirilmesi.
15.09.1657	Köprülü Mehmed Paşa’nın sadareti.
24.09.1657	Katip Çelebi’nin ölümü.
23.06.1658	Veziriâzam Köprülü Mehmed Paşa’nın Erdel Serdarlığı.
01.09.1658	Yanova Kalesi’nin teslimi.
13.11.1658	Anadolu Valilerinin isyanına karşı IV. Mehmed’in Veziriazam ile birlikte harekete geçmesi.
11.12.1658	Hükümet kuvvetlerinin Ilgın’da bozguna uğraması.
29.12.1658	Girid Serdarı Gazi Deli Hüseyin Paşa’nın idamı.
16.02.1659	Anadolu isyanının ele başlarının Halep’de yok edilmeleri.
12.07.1659	Knotop zaferi. Rus ordusunun imha edilmesi.
12.11.1659	Eflak isyanının bastırılması.
23.05.1660	Erdel isyanının bastırılması.
14.07.1660	Varat muharebesi.
23.07.1660	En Büyük İstanbul yangını. İstanbul’un yarısı yandı, kül oldu.
27.08.1660	Varat Kalesi’nin fethi.
22.07.1661	Yeni Cami yapımına yeniden başlanması. (50 yıl sonra)
29.10.1661	Köprülü Mehmed Paşa’nın ölümü.
30.10.1661	Köprülü Fazıl Ahmed Paşa’nın sadareti.
23.01.1662	Erdel zaferi.
12.04.1663	Fazıl Ahmed Paşa’nın Avusturya seferi Serdarlığı’na atanması.
07.06.1663	Ordu’nun Belgrad’a ulaşması.
03.07.1663	Avusturya’nın barış önerisi.
17.08.1663	Uyvar kuşatması.
24.09.1663	Uyvar Kalesi’nin teslim olması.
03.11.1663	Novigrad’ın fethi.
25.01.1664	Donanma’nın Zigetvar kuşatması.
08.02.1664	Yeni Camii’nin açılışı.
07.05.1664	Serdar’ın Belgrad’dan hareketi.
30.06.1664	Yeni Kale’nin ele geçirilmesi.
01.08.1664	Gotthard muharebesi.
10.08.1664	Vasvar barışı.
24.07.1665	Topkapı Sarayı yangını.
15.05.1666	Fazıl Ahmed Paşa’nın Girit Seferine görevlendirilmesi.
25.05.1666	Kandiya kuşatması.
03.11.1666	Fazıl Ahmed Paşa’nın Hanya’ya ulaşması.
16.01.1667	Kış nedeniyle Kandiya kuşatmasının kaldırılması.
30.06.1668	Yeniden Kandiya kuşatması. (İkinci dönem)
18.08.1668	Padişah IV. Mehmed’in Girid’e gitmek üzere Edirne’den hareketi.
01.06.1669	Kandiya kuşatması. (III. Dönem)
05.09.1669	Girid’in Osmanlı Devleti’ne verilmesine ilişkin Osmanlı-Venedik Anlaşması.
27.09.1669	Kandiya’ya ordunun girişi.
05.05.1670	Fazıl Ahmed Paşa’nın Girid’den ayrılışı.
01.07.1670	Fazıl Ahmed Paşa’nın Edirne’ye gelişi.
04.06.1672	I. Lehistan seferi. Padişahın hareketi.
18.08.1672	Kameniçe kuşatması.
27.08.1672	Kameniçe’nin alınması.
18.10.1672	Puçaş barışı.
09.12.1672	Padişahın seferden Edirne’ye dönüşü.
07.08.1673	II. Lehistan Seferi. Padişahın hareketi.
16.06.1674	Sultan IV. Mehmed’in Ukrayna seferi.
18.08.1674	Ladyzyn Kalesi’nin alınması.
21.08.1674	Lehistan’ın barış önerisi.
18.09.1674	Sultan IV. Mehmed’in Ukrayna Seferinden dönüşü.
24.08.1674	Leopol muhrebesi.
02.11.1674	Veziriâzam Fazıl Ahmed Paşa’nın ölümü.
04.11.1676	Merzifonlu Kara Mustafa Paşa’nın sadareti.
27.11.1676	Zorown Anlaşması. Polonya ve Ukrayna’nın Osmanlı Devleti’ne katılması.
14.08.1677	Çehrin kuşatması.
30.04.1678	Rusya Seferi, Sultan IV. Mehmed’in İstanbul’dan hareketi.
19.07.1678	Ordu’nun Çehrin’e varışı.
20.08.1678	Çehrin Kalesi’nin alınması.
31.08.1679	Serdarıekrem Merzifonlu Kara Mustafa Paşa’nın Edirne’den sefere hareketi.
11.09.1679	Dinyeper (Özü) Nehri ve Aksu boylarında yapılan kalelere Türk ordusunun yerleşmesi.
29.10.1680	Padişahın Rusya seferinden Edirne’ye dönüşü.
11.02.1681	Osmanlı-Rus barışı.
24.07.1681	Sakız faciası.
09.01.1682	Tökeli İmrenin Orta Macar Krallığı sorunu.
09.06.1682	Vasvar barışının yenilenmesi.
27.07.1682	Orta Macar seferi.
15.08.1682	Kaşka Kalesi’nin fethi.
12.10.1682	Avusturya Seferi. Sultan IV. Mehmed’in sefer için Edirne’ye hareketi.
31.12.1682	Avusturya’ya son barış girişimi.
01.04.1683	IV. Mehmed’in, Avusturya Seferi için Edirne’den hareketi.
24.05.1683	Padişah’ın Belgrad’da kalması. Merzifonlu Kara Mustafa Paşa’nın ordu başında hareketi.
27.06.1683	Viyana muhasarasına karar verilmesi.
14.07.1683	İkinci Viyana kuşatması.
12.09.1683	Kırım Hanı Murad Giray ve Budin Beylerbeyi’nin ihanetleri sonucu kaybedilen Alman Dağı Muharebesi nedeniyle Viyana kuşatmasının kaldırılması ve ordunun çekilmesi.
14.09.1683	Ordu’nun Yanıkkale’de toplanması.
22.09.1683	Ordu’nun Budin’e ulaşması.
07.10.1683	Ciğerdelen (Parkany) zaferi.
01.11.1683	Estergon’un düşman eline geçmesi.
15.11.1683	Veziriazam ve Serdarıekrem Merzifonlu Kara Mustafa Paşa’nın idam fermanı. Kara İbrahim Paşa’nın sadareti.
18.06.1684	Vişegrad Kalesi’nin düşmesi.
27.06.1684	Vayçen bozgunu.
15.07.1684	Avusturya Ordusu’nun Budin Kuşatması. Venedik Cumhuriyetinin harp ilanı.
08.08.1684	Ayamavri Kalesi’nin düşmesi.
26.09.1684	Kamaniçe bozgunu.
28.09.1684	Preveze’nin düşmesi.
02.10.1685	Budin’in kuşatmadan kurtulması.
07.04.1685	Bosna Beylerbeyi’nin Sin zaferi.
03.06.1685	Koron kuşatması.
10.10.1685	Lehistan cephesinde Bojan zaferi
18.11.1685	Kara İbrahim Paşa’nın azli, Sarı Süleyman Paşa’nın sadareti.
15.06.1686	Navarin’in düşmesi.
02.09.1686	Budin’in düşmesi. Macaristan’ın elden çıkması.
12.08.1687	Mohaç bozgunu.
05.09.1687	Cephedeki askerin isyanı. Sarı Süleyman Paşa’nın kaçması. İsyan eden ordunun İstanbul üzerine yürümesi.
25.09.1687	Atina’nın düşmesi.
08.11.1687	Sultan IV. Mehmed’in padişahlıktan indirilmesi. Sultan II. Süleyman’ın padişah oluşu.